بوی بد دهان یا هالیتوزیس به معنی شناسایی وتعیین بوی بد در تنفس بیمار (با هر منبعی) است

(۱). کلمه هالیتوزیس (Halitosis) دارای ریشه یونانی واز لغت (Halitus )  گرفته شده است و به مفهوم  نفس بد بو است

(۲). هالیتوزیس  یک مشکل شایع در جامعه امروزی است

(۳) وممکن است کسانی که به طور مزمن به این بیماری مبتلا هستند دچار استرسهای روحی روانی جدی در جامعه شوند

(۴). در ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به بوی بد دهان علت ومنشا بوی دهان عوامل داخل دهانی میباشند که به سبب   تجزیه باکتریایی مواد آلی وتبدیل آنها به Volatile Sulfur Compounds مانند سولفیدهیدروژن، متیل مرکاپتان ودی متیل سولفید   بوی بد دهان ایجاد میشود

(۵). یک معاینه کلینیکی توسط دندانپزشک جهت تعیین و شناسایی عوامل داخل دهانی که میتوانند باعث بوی بد دهان شوند مانند ژنژویت، پریودنتیت، پوسیدگی دندان و دندانهای مصنوعی نامناسب ضروری میباشد

(۶). مورفولوژی خاص سطح پشتی زبان که حاوی فیشورها و کریپت های فراوان است محل مناسبی جهت تجمع دبریهای مختلف میباشد و در نتیجه محل مناسبی جهت رشد میکروبهای بی هوازی(گونه گرم منفی) که تولید کننده Volatile Sulfur Compounds هستند ایجاد میکند. به این خاطر زبان به عنوان یکی از منابع اصلی بوی بد دهان محسوب  میشود

(۷). در برخی مطالعات ارتباط بین Tongue coatingو بوی بد دهان نشان داده شده

( ۸-۱۳). بنابر این پر واضح است که جهت درمان بوی بد دهان  زبان نیز باید مرکز توجه ویژه قرار گیرد. در میان روشهای تشخیص بوی بد دهان روش ارگانولپتیک کماکان روش استاندارد طلایی محسوب میشود. هرچند که جهت تکمیل فرایند تشخیص در کنار این روش ممکن است از سایر روشها

و وسایل تشخیصی(مثل هالیمیتر) نیز استفاده شود. این روشها مخصوصا در بیمارانی که بدلایل صرفا سایکولوژیک از بوی بد دهان شکایت دارند بسیار مفید میباشند(سودوهالیتوزیس وهالیتوفوبیا). بعلاوه در نشان دادن سیر پیشرفت درمان در بیماران مبتلا به هالیتوزیس واقعی نیز مفیدهستند(۱۴،۷).

هالیتوزیس یک سیمپتوم شرم آور برای بیماران مبتلا به آن است وباعث مشکلات فردی و اجتماعی زیادی برای بیمار میشود. تحقیقات نشان داده است که افراد جامعه به سرعت واکنش منفی به افراد مبتلا به هالیتوزیس نشان میدهند. این امر میتواند یکی از دلایل اصلی باشد که بیمار را وادار میکند به دنبال در مان باشد.

نشان داده شده که  بوی بد دهان بعد از پوسیدگی و مشکلات پریودنتال سومین علت مراجعه بیماران به دندانپزشکی میباشد(۳).

با توجه به آنچه ذکر شد  میتوان گفت  دندانپزشکان در خط اول ارائه خدمات تشخیصی- درمانی به این بیماران قرار میگیرند. البته علتهای خارج دهانی هالیتوزیس مثل مشکلاتی که به طور عمده در ناحیه Otorhinolaryngeal وناحیه  Gastroenterologicalقرار دارند ، میتوانند در برخی بیماران باعث بوی بد دهان میشود که لازم است این بیماران از پزشکان متخصص در این زمینه جهت درمان هالیتوزیس خود کمک بگیرند(۱۵،۱۶).

جهت درمان وکنترل موثر هالیتوزیس شناسایی علت آن (داخل دهانی یا بیماری سیستمیک) اهمیت ویژه ای دارد. یک تاریخچه مناسب پزشکی ودندانپزشکی وتغذیه ای میتواند کمک کننده باشد. رعایت دقیق بهداشت دهان و زبان، حذف محلهای عفونت دهان مثل پوسیدگی ها ومشکلات لثه ای،استفاده از دهانشویه های مختلف مثل کلر هگزیدین و تریکلوزان و دهانشویه های محتوی زینک و استفاده از رژیم های غذایی محتوی سبزیجات از جمله روشهایی است که میتوا ن جهت درمان هالیتوزیس با منشا داخل دهانی توسط دندانپزشک بکار رود(۱۴).

البته  فاکتورهای مختلف فردی و اجتماعی بر روی هالیتوزیس اثر میگذارند واین امر سبب میشود درمان هالیتوزیس بسیار پیچیده باشد  وبه سختی بتواند باعث رضایت بیمار شود. از طرفی در صورتی که درمان  بدرستی انجام نشود (۴) گاها میتواند باعث افزایش مشکلات روحی روانی بیمار شود.،