نوروفیبروماتوزیس نوع یک  نوعی اختلال ژنتیکی است  که دارای ویژگیهای زیر است:

1-لکه های شیر قهوه ای  بر روی پوست بدن

2- کک ومک در زیر بغل

3-دیسپلازی استخوان

4- تومور های بدخیم و خوش خیم سیستم عصبی(تومورهای خوش خیم رایج تر است)

علائم ونشانه ها

علائم ونشانه های نوروفیبروماتوزیس نوع یک از بیماری به بیمار دیگر فرق میکند.اولین علامت معمولا در خردسالی دیده میشود و به صورت  لکه های شیر قهوه ای بر روی پوست بدن میباشد.این لکه ها در هنگام تولد ممکن است وجود داشته باشند یا اینکه با گذشت زمان  ظاهر شوندو تعداد آنها و اندازه آنها با گذشت زمان زیاد میگردد.در بالغین لکه های شیر قهوه مایلند کمرنگ تر شوند وممکن است در معاینه  واضح به نظر نرسند

کک ومک در زیر بغل  بندرت در هنگام تولد وجود دارد اما در دوره کودکی ظاهر میگردد.نوروفیبروماهای زیر پوستی یا پوستی بندرت در کودکان خردسالتر دیده میشود اما با گذشت زمان در کودکان با سن بالاتر ظاهر میگردند

سایر علائم ونشانه ها یی که ممکن است وجود داشته باشند عبارتند از:

فشار خون بالا(احتمالا به علت تنگی شریان کلیوی یا فئوکروموسیتوما)

آبنرمالیتی استخوانی

تومورهای عصب اپتیک

ندول لیشه

ناتوانی در یادگیری،اوتیسم،بیش فعالی

اندازه سر از حد متوسط بزرگتر است

قامت کوتاه

تشخیص

تشخیص کلینیکی لااقل نیازمند  دو تا از هفت معیار ضروری برای تشخیص نوروفیبروماتوزیس نوع یک میباشد.برخی از این علائم تا زمانی که بیمار به سن بلوغ نرسد خود را نشان نمیدهند بنابراین تائید تشخیص علی رغم مشکوک شدن به آن با تاخیر صورت میگیرد.معیارهای کلینیکی زیر برای تشخیص نوروفیبروماتوزیس نوع یک استفاده میگردد

1-تعداد لکه های شیر قهوه ای  بر روی پوست بیمار باید شش عدد یا بیشتر باشد.یا ماکولهای هایپر پیگمتانته در کودکان  بیشتر از 5 میلیمتر قطر داشته باشند و در افراد بالغ بیش از 15 میلیمتر باشد

2-کک و مک در زیر بغل یا کشاله ران(بیش از دو عدد)

3-دو یا تعداد بیشتری نوروفیبروما  داشته باشد یا یک عدد نوروفیبروما پلکسی فرم وجود داشته باشد

4-گلیومای عصب اپتیک

5-دو یا تعداد بیشتری هامارتوم عنبیه داشته باشد(ندول لیشه) که اغلب از طریق معابنه با اسلیت لامپ توسط یک چشم پزشک مشخص میگردد

6-دیسپلازی اسفنوئید یا آبنرمالیتی های تیپیک در استخوانهای دراز مانند سودوآرتروز

7-خویشاوند مبتلا به نوروفیبروماتوزیس تایپ یک(مادر،پدر،خواهر،برادر)

علت

نوروفیبروماتوزیس نوع یک  بیماری اتوزومال غالب است  که به علت کاهش تولید پروتئین نوروفیبرومین ایجاد میگردد که احتمالا دارای نقش تومور ساپرسوری است.جهت ایجاد این حالت تنها یک ژن اگر دچار موتاسیون شود کافی است.ژن نوروفیبروماتوزیس نوع یک بر روی بازوی بزرگ کروموروم 17 قرار گرفته است .اگر ژن به صورت کامل حذف شود  فنوتیپ بیماری شدیدتر است.موتاسیون در ژن دیگر بنام sprd1 در گروه دیگری از بیماران  که به عنوان سندرم شبه نوروفیبروماتوزیس شناخته میشوند دیده شده است.به این بیماری سندرم Legius  نیز میگویند.اشخاصی که موتاسیون درژن sprd1  دارند   نوروفیبروما یا ندول لیشه را نمایش نمیدهند.

تستهای پاراکلینیکی:

تشخیص نوروفیبروماتوزیس نوع یک کلینیکی است اما تستهای مولکولی ممکن است برای افراد جوانتر  که تنها یک علامت کلینیکی رادارند مثل وچود لکه شیر قهوه ای متعددبدون تاریخچه خانوادگی مثبت  مفید باشد

-تعیین توالی ژن نوروفیبرومین بالاترین میزان قدرت تایید تشخیص بیماری را دارد .

97 درصد بیماران نوروفیبروماتوزیس نوع یک تشخیص کلینیکی خودرا تا سن هشت سالگی دریافت میکنند.برای آنهایی که معیارهای کلینیکی را ندارند یا آنهایی که علامتشان با سندرم لجیوس اورلپ دارد  تستهای مولکولی ممکن است مفید باشد.کاتاکولامینهای آزاد ادرار (نوراپینفرین و اپینفرین) و همچنین متابولیتهای آنها (normetanephrine, metanephrine and vanillyl-mandelic acid) را میتواند در ادرار 24 ساعته در بیماران مشکوک به فئوکروموسیتوما ارزیابی کرد

نمای هیستوپاتولوژیک:

نوروفیبروماها به طور کلی تومورهای به خوبی تمایز یافته اند که محتوی سلولهای  دوکی شکل طویل و سلولهای شبه فیبروبلاست پلئومورفیک میباشند.بندرت سلولهای التهابی  ممکن است در ضایعات به ظاهر خوش خیم دیده شوند.گاهی اوقات نوروفیبروماها دچار تغییرات بدخیمی شده و نوروفیبروسارکوما را تشکیل میدهند.برخلاف نوروفیبروماها ،نوروفیبروسارکوما پرسلول و همراه با سلولهای غول آسا میباشند  تعداد میتوز در تومور افزایش پیدا کرده  و عروق دچار پرولیفراسیون میشوند.بخاطر اینکه تجمع سلولهای بدخیم ممکن است در بین توده های بزرگ سلولهای خوش خیم در نوروفیبرومای پلکسی فرم  وجود داشته باشند  معاینه تومورهای پلکسی فرم باید به دقت صورت گیرد به این معنی که چندین نمونه از محلهای مختلف ضایعه برداشته شده و مورد بررسی قرار گیرد

درمان     

برای بیمارانی که تشخیص نوروفیبروماتوزیس تایپ یک گذاشته شده است  معاینات روتین  باید بر روی عوراض بالقوه تمرکز کند

-معاینه سالانه این اجازه را میدهد که مشکل بیمار سریعا شناسایی شده و موربیدیتی را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماررا افزایش دهد

-معاینات سالانه چشم در تعیین ضایعات عصب اپتیک بسیار مهم هستند

-معاینات پوستی که در هر ملاقات انجام میشود باید  ایجاد و بروز نوروفیبروماهای جدید یا پیشرفت ضایعات قبلی را ارزیابی کند.نوروفیبروماهای پلکسی فرم ممکن است به صورت موضعی مهاجم باشند بنابراین ارزیابی کلینیکی  باید در راستای تعیین میزان گستردگی ضایعه و تعیین مدارک و شواهدی از اروژن استخوانی یا بدام افتادگی عصب صورت گیرد.

درگیری اسکلتی از جمله اسکولیوزیس،همی هایپرتروفی و نقص در شکل استخوانهای دراز باید مورد بررسی واقع شود.

فشار خون بیمار باید در هر ویزیت چک شود و در صورت وجود پرفشاری خون به صورت جدی درمان شود.این بیماران باید از نظر وجود فئوکروموسیتوما(اندازه گیری کاتاکولامینهای ادرارومتانفرینها) و تنگی شریان کلیوی  بررسی شوند.

در جلسات ویزیت دوره ای باید از بیمار درمورد وجود علائمی مانند پارستزی،رادیکولوپاتی،ضعف یا آتروفی عضلانی سوال شود یا مورد معاینه قرارگیرد.از بیمار در مورد فقدان کنترل بر ادرار  نیز سوال کرد و هر گونه تغییر خاصی را در پرونده بیمار ثبت کرده و در صورت نیاز ارزیابی لازم انجام گیرد.علائم نوروفیبروماهای طناب نخاعی ممکن است جزئی بوده و به آهستگی پیشرفت کنند.شناسایی سریع و مداخلات جراحی به موقع میتواند در کسب نتایج مطلوب کمک زیادی کند.

برداشت نوروفیبروماها به منظور درمان پزشکی یا به قصد زیبایی یکی از درمانهای رایج در بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع یک میباشد.البته برداشت جراحی این ضایعات ممکن است باعث به جا ماندن اسکار گردد.

استفاده از لیزر جهت برطرف کردن لکه های شیرقهوه ای موفقیت آمیز نبوده است.

-استفاده از شیمی درمانی برای تومورهای غلاف عصبی محیطی که قابل جراحی نیستند  یا برای درمان تومورهای متاستاتیک  برای چندین سال مورد بحث و جدل بود اما اخیرا در مطالعات حیوانی تا حدودی مفید بودن آنها ثابت شده است.استفاده از ترانسفرازهای Farnesyl همراه با لواستاتین دارای اثرات سینرژیک در مهار رشد رده سلولهای MPNST بوده است.

درمان جراحی

درمان جراحی نوروفیبروماها میتواند انجام گیرد .البته در مورد نوروفیبروماهای صورت باید مشاوره  با جراح پلاستیک جهت حفظ ظاهر بیمار صورت گیرد.درمان انتخابی فئوکروموسیتوما برداشتن کامل آن است.نوروفیبروماهایی که بر روی ساختمانهای حیاتی فشار وارد میکنند یا باعث مشکلات بینایی برای بیمار میشوند یا رشد سریعی دارند باید مورد توجه فوری قرار گیرند.مدیریت نوروفیبروماهای پلکسی فرم   با جراحی مشکل است و اغلب عود ضایعه رخ میدهد چرا که تجمعاتی  ا زسلولهای توموری  در بافتهای عمقی باقی میمانند.جراح باید طرح جراحی خودرا بر اساس اینکه خون زیادی از بیمار ازدست میرود بنیان گذاری کند.

مشاوره

متخصص مغز و اعصاب،جراح مغز و اعصاب،چشم پزشک،ارتوپد،متخصص ژنتیک،متخصص اطفال باید در تیم پزشکی بیمار حضور داشته باشند و با آنها مشاوره صورت گیرد.به غیر از این موارد مشاوره با نفرولوژیست،چراح عمومی یا پلاستیک،انکولوژیست،گوش وحلق وبینی و متخصص پوست نیز ممکن است لازم شود

دارو

ممکن است دیفن هیدرامین باعث کاهش خارش در نوروفیبروماهای پوستی گردد.در این بیماران ممکن است توصیه شود  از استحمام با آب داغ پرهیز کنند چرا که میتواند باعث تشدید خارش گردد.هیچ دارویی برای کاهش رشد نوروفیبروماها وجود ندارد.کاربوپلاتین در پیش گیری از رشد گلیوماهای اپتیک موثر بوده است.

پروگنوز

بیشتر افراد مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع یک  طول عمر و سلامتی نسبتا خوبی برخوردارندو چندان تفاوتی با سایر افراد ندارند.اندکی افزایش در مرگ ومیر این افراد نسبت به سایر افراد جامعه وجود دارد که به علت پرفشاری خون،ضایعات نخاعی، و بدخیمی هاست..

-